در بسیاری از کشورهایی که در دهه‌های اخیر روند توسعه را با سرعت طی نموده و به الگویی برای سایر کشورهای درحال‌توسعه بدل شده‌اند، یک نهاد خاص متولی برنامه‌ریزی استراتژیک برای دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی بوده است. کشورهای شرق آسیا که طی دهه‌های اخیر رشد اقتصادی شگفت‌آوری را تجربه کرده و خود را از سطح کشورهای بسیار فقیر به سطحی متوسط و حتی بالاتر رسانده‌اند نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌اند.

یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نهادهای برنامه‌ریزی توسعه در بین کشورهای آسیایی «کمیسیون برنامه‌ریزی دولتی» است که در سال 1952 در جمهوری خلق چین تأسیس شد؛ نهادی که در سال 1998 به کمیسیون اصلاح و توسعه ملی چین (NRDC) تغییر نام یافت و در سال 2003 نیز با پیوستن اداره تجدید ساختار اقتصادی و تعدادی از دپارتمان‌های کمیسیون منحل‌شده تجارت و اقتصاد به آن، تقویت شد و تا به امروز نیز به حضور تأثیرگذار خود در اقتصاد چین ادامه داده است.

قبل از پرداختن به وظایف کمیسیون اصلاح و توسعه ملی چین که مهم‌ترین رکن برنامه‌ریزی استراتژیک در چین به شمار می‌رود لازم است ابتدا تاریخچه اصلاحات اقتصادی و روند توسعه چین پس از جنگ جهانی دوم به‌صورت اجمالی مورد بررسی قرار گیرد. اصلاحات ساختاری در اقتصاد چین از سال 1949 و پس از تأسیس جمهوری خلق چین به رهبری مائو و بر اساس ایدئولوژی کمونیسم آغاز شد. به‌طورکلی تحولات اقتصادی در چین از سال 1949 تاکنون را به می‌توان سه دوره تقسیم کرد: دوره بازسازی (1949 تا 1965)، دوره انقلاب فرهنگی (1966 تا 1978) و دوره اجرای سیاست درهای باز (1979 به بعد). در دوره اول که با کشاورزی اشتراکی و صنایع انحصاری شناخته می‌شود، متوسط نرخ رشد اقتصادی سالانه در چین حدود 6 درصد بوده است. در دوره دوم که با هرج‌ومرج سیاسی و کشمکش بین سران حزب کمونیست همراه بود نیز متوسط نرخ رشد اقتصادی در همین حدود گزارش شده است؛ هرچند در مورد صحت آمارهای اقتصادی چین در طول آن سال‌ها همواره تردیدهای جدی وجود داشته است. در آغاز دوره سوم یعنی در سال 1979 دولت چین تصمیم گرفت اقتصاد این کشور را از یک اقتصاد بسته به یک اقتصاد باز و دارای روابط گسترده با جهان تبدیل کند؛ سیاستی که از آن به‌عنوان سیاست درهای باز نام برده می‌شود و از سال 1979 تاکنون به‌طور متوسط رشد سالانه‌ای نزدیک به 10 درصد را برای اقتصاد چین به دنبال داشته است.

کمیسیون اصلاح و توسعه ملی چین از ابتدای تأسیس خود تاکنون 13 برنامه پنج‌ساله توسعه را تدوین نموده و موفقیت این برنامه‌ها –به‌ویژه برنامه‌هایی که پس از مرگ مائو و آغاز سیاست درهای باز به اجرا درآمده‌اند- آن‌قدر بوده است که این کشور را از یک کشور بسیار فقیر در حد کشورهای جنوب صحرای آفریقا به کشوری با درآمد سرانه متوسط تبدیل کند و آن را همچنان در مسیر دشوار تبدیل شدن به یک کشور توسعه‌یافته پیش ببرد.

البته کارکرد کمیسیون اصلاح و توسعه ملی چین تنها به تدوین برنامه‌های توسعه محدود نمی‌شود و این کمیسیون وظایف متعدد دیگری را نیز بر عهده دارد. به‌طورکلی 16 کارکرد اصلی برای کمیسیون اصلاح و توسعه ملی چین تعریف شده است:

1. تدوین و اجرای استراتژی‌های ملی توسعه اقتصادی و اجتماعی و برنامه‌های سالانه، میان‌مدت و بلندمدت توسعه.

2. نظارت بر روندهای کلان اقتصادی و توسعه اجتماعی و ارائه اطلاعات، پیش‌بینی‌ها و یا هشدارهای لازم.

3. ارائه خلاصه‌ای از وضعیت مالی و پولی کشور و مشارکت در تدوین سیاست‌های مالی، پولی و نیز سیاست‌های مرتبط با زمین‌های عمومی.

4. هدایت، ارتقاء و هماهنگ‌سازی تجدید ساختار نظام اقتصادی.

5. برنامه‌ریزی کلی برای پروژه‌های زیربنایی و بهبود بهره‌وری

6. پیش‌برد اصلاحات اقتصادی استراتژیک و سازماندهی سیاست‌های جامع صنعتی

7. سازماندهی برنامه‌های حوزه‌های مهم اقتصادی، صنعتی و شهرسازی

8. حفظ توازن و کنترل کالاهای اساسی از طریق تدوین برنامه‌هایی برای نظارت بر حجم صادرات و واردات آنها

9. هماهنگ نمودن سیاست‌های توسعه اجتماعی با سیاست‌های ملی توسعه اقتصادی

10. ترویج استراتژی توسعه پایدار از طریق نظارت و هماهنگ‌سازی روند صرفه‌جویی انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای.

11. سازماندهی روند تدوین استراتژی‌ها، برنامه‌ها و سیاست‌های کلیدی جهت مقابله با تغییرات آب و هوایی

12. تهیه پیش‌نویس قوانین و مقررات مرتبط با توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح ملی

13. سازماندهی و تدوین برنامه‌هایی برای بسیج منابع و عوامل اقتصادی در زمان مقتضی

14. انجام امورات روزانه مرتبط با کمیسیون بسیج دفاعی چین

15. انجام سایر وظایف محوله از سوی شورای دولتی چین

از جمله طرح‌ها و برنامه‌های مهمی که علاوه بر برنامه‌های پنج‌ساله توسعه در سال‌های اخیر به دست این نهاد قدرتمند و تأثیرگذار به انجام رسیده است می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

- تدوین کلیات طرح اصلاح و توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه موسوم به دلتای رود پِرل (Pearl River Delta) که منطقه‌ای به مساحت حدود 40 هزار کیلومترمربع است و شهرهای صنعتی مهمی همچون شنژن و گوانگژو در آن واقع شده‌اند (2008 الی 2012)

- بررسی شرایط حاضر و سیاست‌های حوزه انرژی در چین و تأکید بر ضرورت انجام اصلاحات ساختاری در این حوزه و ایجاد توازن بین توسعه بخش انرژی و مسائل زیست‌محیطی (2007)

- صدور مجوز برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی بالاتر از 100 میلیون دلار (از سال 2006 به‌موجب مصوبه شورای دولتی چین)

- تهیه کلیات طرح توسعه فناوری حفاظت از ذخایر آبی با همکاری وزارت علوم و فناوری، وزارت منابع آب، وزارت سازندگی و وزارت کشاورزی (2005)